Politicus Eline Vedder ziet de familieboerderij in Drenthe ten onder gaan: 'Het is krom landbouwbeleid'

Ze heeft een goed verdienmodel langs de boerderij

Politicus Eline Vedder ziet de familieboerderij in Drenthe ten onder gaan: 'Het is krom landbouwbeleid'
Arend van Wijngaarden • Vandaag, 11:30 • Drenthe
Deel dit artikel
•
•
•
•

Eline Vedder, Tweede Kamerlid en veehouder in Ruinerwold Foto: Leonard Walpot
Haar boerderij in Ruinerwold dreigt ten onder te gaan door ‘krom’ landbouwbeleid. En in haar rol als Tweede Kamerlid voor het CDA speelt Eline Vedder een hoofdrol in een politieke clash over het mestbeleid.
In de Tweede Kamer vertelde Eline Vedder (45) hoe zij en haar man Alben elkaar eventjes vasthielden toen ze de koeien voor het eerst naar buiten deden dit voorjaar. ,,Het is altijd zo’n vrolijk moment in het jaar. Maar we beseften ook dat we dit waarschijnlijk niet meer zo vaak zullen doen.’’
Vierhonderd jaar lang hadden opeenvolgende generaties Vedder een boerenbedrijf in Drenthe. Daar dreigt nu een einde aan te komen. ,,We hebben geen zicht op een opvolger omdat het bedrijfseconomisch niet is vol te houden’’, legt ze uit. ,,Je moet op alle fronten investeren. De kosten daarvan kan je niet terugverdienen met een bedrijf als het onze, dat niet heel groot is.’’
Op het hoogtepunt had hun bedrijf 95 koeien maar het zijn er nu nog maar 65. Een deel van de ligboxen staat leeg omdat ze voorzien dat ze de mest niet kwijt kunnen en daarvoor een hoge prijs moeten ophoesten. ,,Het is de keuze: koeien weg of die hoge kosten betalen.’’
Stikstof, mest, klimaat en ook nog de wolf
De afgelopen jaren liepen vooral de boerenprotesten tegen het aanpakken van hoge stikstofuitstoot in de natuur hoog op. Nu wordt ook het mestoverschot nijpend. Nederlandse boeren rijden te veel mest uit waardoor ons water vervuild raakt. Dat is nog lang niet alles. Er zitten ook klimaatproblemen aan te komen: de gevolgen van veehouderij voor de CO2-uitstoot en methaan.
En er is ook nog een probleem met de wolf maar dat is eigenlijk peanuts vergeleken met de rest. Boeren worden min of meer verplicht hun land te omheinen met wolvenhekken als ze een vergoeding willen voor gedood vee. ,,Er is lang ontkend dat wolven ook paarden en koeien pakken, maar er zijn er nu al dertig of veertig gedood in Drenthe. Welke boer heeft nou tijd om elke dag uren langs zijn hekken te lopen? Eigenlijk wordt van ons het onmogelijke gevraagd’’, vindt Vedder.
Het mestoverschot dreigde in de week voor de meivakantie nog uit te lopen op een harde politieke confrontatie. Minister Piet Adema stelt een uitkoopregeling voor om de veestapel te laten krimpen en regels om door beter voer minder schadelijke stoffen in de mest te krijgen. Daarmee moet hardhandig ingrijpen door de Europese Commissie worden voorkomen.
De minister kreeg uiteindelijk steun van de meerderheid om zijn plannen verder uit te werken. Maar daar waren wel wat lastige gesprekken in de achterkamertjes aan vooraf gegaan. De komende weken kan het ook weer spannend worden.
‘Als we niks doen grijpt Brussel in’
Ook al deugen de Europese mestregels voor Nederland van geen kant, volgens Vedder, toch hebben we in haar ogen weinig keus. ,,Als de minister niks doet, grijpt Brussel hardhandig in.’’
Volgens de Europese richtlijnen spoelen er te veel schadelijke stoffen uit de mest in het water van sloten en meren. Maar die richtlijn deugt volgens Nederlandse onderzoekers die de landbouworganisaties graag aanhalen niet, want er spoelt in praktijk vanaf Nederlands grasland minder het water in.
De BBB en boerenactiegroepen als Farmers Defence Force en Agractie vinden dat Nederland daarom in Brussel weer een uitzondering moet bevechten. Maar dat is al jaren steeds zo gegaan, Nederland kreeg daarom de zogeheten derogatie, en volgens Adema lukt dat deze keer absoluut niet weer. Hij heeft er al zo vaak over gesproken met de Eurocommissaris en steeds nul op rekest gekregen.
De middenpartijen in de Tweede Kamer én de grote landbouworganisaties zoals LTO kiezen daarom maar eieren voor hun geld. ,,De BBB en FDF en Agractie zeggen dat er geen probleem is, dat stikstof in de natuur geen kwaad kan en de hele klimaatkwestie een fabel is’’, vat Vedder het kort samen. ,,Maar daarmee blokkeren ze ook regelingen voor boeren die wél willen stoppen of hun veestapel willen verkleinen. Wij zeggen: als je nou weet dat er boeren vrijwillig willen wijken, waarom zou je daar niet aan meewerken? Het zou ruimte geven aan boeren die wel verder willen.’’
Ligboxen staan nu al leeg
Daar komt bij dat het geen angstbeeld voor de verre toekomst is. Het mestoverschot plaatst boeren nu al voor pijnlijke keuzes, zoals het bedrijf van de Vedders. ,,Wij hebben nu al die ligboxen al leeg staan omdat we kunnen uitrekenen dat we eind van het jaar anders onze mest niet kwijt kunnen.’’
Het vergde voor het mestdebat in de Kamer wat diplomatie om een meerderheid achter de plannen van Adema te krijgen. Die plannen gingen partijen ter linkerzijde zoals D66, GL-PvdA en de Dieren nog lang niet ver genoeg. En partijen die nu met Wilders aan het formeren zijn, wilden zich absoluut niet vastleggen op hoge geldbedragen voor het uitkopen van de boeren. Dat zou al snel 4 miljard euro gaan kosten. Het compromis was om nog maar even geen getallen en bedragen te noemen.
Als Adema’s plannen doorgaan, zou het uiteindelijk best kunnen dat de boerderij van de Vedders meedoet met de uitkoop. Want mest is niet het enige punt.
De boerderij is ook nog een van de drieduizend PAS-melders in Nederland. ,,We liggen net te ver weg van een natuurgebied’’, probeert Vedder de kromme situatie uit te leggen. ,,We vroegen bij de provincie een vergunning aan om stikstof te mogen uitstoten. Maar het bleek dat we te weinig stikstof uitstootten in de natuur. Daarom kwamen we op de lijst van PAS-melders.’’
Dat zijn meestal vrij kleine bedrijven die weinig stikstof laten neerdalen op de natuur en daarom eerst een uitzondering kregen op de regels, het zogenoemde Programma Aanpak Stikstof (PAS). De rechter verbood die PAS-aanpak waarmee alle PAS-melders in feite illegaal werden. De politiek heeft beloofd dat deze PAS-melders voorlopig niet aangepakt worden. En als er boeren worden uitgekocht die veel stikstof uitstoten, zou de vrijgekomen ‘stikstofruimte’ naar de PAS-melders gaan, zodat die niet meer illegaal zijn.
‘BBB kan wel roepen dat alles stom is’
Maar ja, de provincies die het stikstofbeleid moeten uitvoeren, schieten daar niks mee op. De provincie Drenthe al helemaal niet. Ook op dit gebied hopen de BBB en boerenactiegroepen nog Brussel of Den Haag of de rechter op andere gedachten te brengen. En BBB is verreweg de grootste in de provincie Drenthe.
Voor een bedrijf zoals dat van de Vedders zit alles daardoor muurvast. ,,De BBB kan wel roepen dat alles stom is, en het is natuurlijk ook stom, maar ik zit in de politiek om te werken aan oplossingen’’, verzucht Vedder. ,,Vooral jonge boeren moeten toekomstplannen kunnen maken. Dat lukt nu onmogelijk.’’
Paspoort
Eline Vedder-Monaster
Geboren: 25 april 1979, Dordrecht
Opleiding: afgestudeerd als werktuigbouwkundig ingenieur aan de Universiteit Twente
Werk: Melkveehouder, bestuurder LTO Nederland (sinds 2019) en LTO Noord (2016-2019), Ledenraad FrieslandCampina (2016-2019), manager productontwikkeling en procesverbetering Unilever (2005-2010)
Bestuur: Gemeenteraadslid De Wolden (2018-2019), Statenlid Drenthe (2019-2023), bestuur LTO Nederland (2019-2023)
Tweede Kamerlid CDA sinds 2023
Privé: Getrouwd met Alben Vedder, kinderen Maartje (14) en Gijs (11)
Eddie Vedder verre familie
De familie Vedder is waarschijnlijk in de verte verwant aan de beroemde zanger van Pearl Jam, Eddie Vedder. Zijn voorouders zijn in de zeventiende eeuw vanuit Drenthe geëmigreerd naar Amerika.

Gelukkig zijn er genoeg mensen op deze wereld die zonder voedsel kunnen werken, wandelen, fietsen, ect.
Wanneer komt het verstand weer terug daar in de 2e kamer.
Wat een leeg hoofden.

Eline weet je wat stom is dat Nederland dit zichzelf allemaal aandoet door het gehele land als kwetsbaar gebied aan te wijzen en (veel) te lage normen voor N in het oppervlaktewater. Fosfaat meenemen in het gebeuren terwijl dat niet hoeft. Het accepteren van 170 kg N dierlijke mest per hectare terwijl dit niet een wetenschappelijk onderbouwing heeft, meten in de bovenste grondlaag terwijl dit niet hoeft en we ook niet exact weten wat er vervolgens mee gebeurd en tja.......Eline wat jammer toch dit artikel.

Jammer van Eline Vedder dat ze de strijd opgeeft(is ook de bedoeling van D66).
Er zullen wel meerdere reden zijn,maar dat hoeven wij niet allemaal te weten.
Geld naar stoppende boeren is leuk ,maar schiet niet op voor de blijvers,want die raken hun derogatie in huidige vorm kwijt.(wel extra mestplaatsing natuurlijk),maar dat is op korte termijn geen oplossing..
Dat ze met een verhaal naar Brussel moeten komen snap ik ,maar wacht (helaas) even het nieuwe kabinet af,zonder het cda...en hijgende van de wal..

Vind alleen het feitje dat ze familie is van eddie vedder wel grappig, voor de rest is het een verhaal dat voor heel veel familiebedrijven geldt.
Men moet actief worden op basis van de verwachte resultaten.
Elke keer verwijzen naar generatie op generatie, en dat de toekomst onzeker is levert niks op.

Eline, ff een dik inkomen van pak m beet anderhalve ton erbij en dan moet de boerderij stoppen?
En van 95 naar 60 koeien ja dan ga je het sowieso niet redden.
Hier in de buurt ook zo eentje, wel vertellen hoe een ander het moet doen maar zelf bij de eerste tegenslag de brui eraan geven.
En geen opvolger, joh dat joch is 11 en die moet het nou al weten.
Die vent van je is 45 en die kan die 95 koeien toch wel in z’n uppie af de komende 10 jaar?
Doe mij Dirk Bruins dan maar, die loopt zich de benen uit het lijf voor de landbouwsector en plaats ondertussen nog ff paar robots en maakt z’n kids ook nog enthousiast voor de boerderij.

Vind het vreemd en jammer dat Eline hun bedrijf zo op geeft. Dan kan ze mijns inziens ook wel stoppen met de politiek.