Afgelopen mei was op een na warmste mei ooit, ook uitzonderlijk droog

Vorige maand was de op een na warmste mei ooit gemeten en het was in het noordwesten van Europa ook uitzonderlijk droog. Alleen vorig jaar was het in mei warmer, meldt de Europese klimaatdienst Copernicus. Het was afgelopen maand wereldwijd gemiddeld 15,79 graden Celsius. Dat is 1,4 graad boven de temperatuur in het pre-industriële tijdperk, toen de mens begon met het op grote schaal verbranden van fossiele brandstoffen en dus veel meer broeikasgassen ging uitstoten. Daarmee was het vorige maand voor het eerst in 22 maanden dat de opwarming niet door de 1,5 graad ging. Dat neemt volgens Copernicus niet weg dat er vergaande maatregelen tegen de uitstoot van broeikasgassen nodig zijn. Directeur Carlo Buontempo spreekt van een "ongeëvenaarde reeks maanden" die meer dan 1,5 graad boven het pre-industriële tijdperk lagen. "Dit brengt misschien een korte adempauze voor de planeet, maar we verwachten dat die drempel van 1,5 graad in de nabije toekomst weer wordt overschreden vanwege de aanhoudende opwarming van het klimaatsysteem." Vooral warm in West-Europa In Europa lag de gemiddelde temperatuur op 12,98 graden. Waar het in West-Europa bovengemiddeld warm was, lagen de temperaturen onder het gemiddelde in bijvoorbeeld Oost-Europa. Buiten Europa lagen de temperaturen vooral boven het gemiddelde in delen van Antarctica, West-Azië en een groot deel van het Midden-Oosten. Kouder dan gemiddeld was het in mei bijvoorbeeld in Alaska, delen van India en zuidelijk Afrika. Uitzonderlijk droog Zeker ook op zee heeft Copernicus uitzonderlijke temperaturen gemeten. De Noord-Atlantische Oceaan kreeg afgelopen maand bijvoorbeeld te maken met een zogenoemde mariene hittegolf, een fenomeen dat door klimaatverandering vaker voorkomt. Het precieze effect daarvan op het leven in zee wordt nog nader onderzocht, maar het is duidelijk dat die hoge temperaturen op zijn minst zeer verstorend zijn. Verder meldt de Europese klimaatdienst dat het in grote delen van Noord- en Centraal-Europa uitzonderlijk droog was. Die conclusie zal weinig Nederlanders verrassen, aangezien het de afgelopen weken veel is gegaan over de aanhoudende droogte. In grote delen van Noordwest-Europa was het sinds 1976 niet zo droog als afgelopen maand.

Ledenraad FrieslandCampina bijeengeweest

Op dinsdag 10 juni 2025 is de Ledenraad van FrieslandCampina bijeengeweest om een aantal zaken te bespreken en enkele besluiten te nemen. Er werd onder andere aandacht besteed aan het ledenwervings- en retentiebeleid van de coöperatie. Een aantal elementen in dit beleid is aangepast zodat nieuwe leden, maar ook bestaande leden die willen groeien in hun melkvolume, nog beter kunnen worden gefaciliteerd. Daarnaast stonden ook de herbenoeming van twee bestuursleden van de coöperatie en een business update van de onderneming op de Ledenraad-agenda. Herbenoeming bestuursleden coöperatie De ledenraad heeft ingestemd met de herbenoeming van twee leden van het coöperatiebestuur. Vicevoorzitter Nils den Besten is herbenoemd voor een tweede termijn van vier jaar, die ingaat op 7 oktober 2025. Met ingang van die datum wordt hij tevens herbenoemd als lid van de raad van commissarissen van de onderneming, eveneens voor een tweede termijn van vier jaar. Cor Hoogeveen is herbenoemd voor een derde termijn van vier jaar als lid van het coöperatie-bestuur, waarbij de gebruikelijke evaluatie na twee jaar zal plaatsvinden. Zijn nieuwe termijn gaat in op 16 december 2025. Business update Tijdens de ledenraad gaf Hans Janssen, CFO van FrieslandCampina, een korte business update. Hij gaf aan dat de opgaande lijn in de prestaties van de onderneming die in 2024 is ingezet zich in de eerste vijf maanden van 2025 heeft doorgezet. Janssen benadrukte dat de financiële positie van de onderneming sterk is en dat de strategische beslissingen die in 2023 in het kader van het Expedition 2030-programma zijn genomen, bijdragen aan de gezonde toekomst voor zowel de coöperatie als de onderneming. De halfjaarcijfers van FrieslandCampina worden op 23 juli 2025 gepubliceerd.

Agrifoodpluim voor Duynie - Slimme verwerker van reststromen

Provincie Noord-Brabant Persbericht Cuijk, 6 juni - Duynie zet reststromen om in hoogwaardige ingrediënten die gebruikt worden in veevoer, huisdierenvoeding, humane voeding, technische toepassingen en energie-oplossingen. De provincie Noord-Brabant reikt de Agrifoodpluim uit aan Duynie vanwege zijn toonaangevende bijdrage aan circulariteit in de voedselketen. Het verhaal van Duynie begint op de akkers waar agrariërs allerlei producten telen, zoals graan, aardappels, suikerbieten, fruit en groenten. Die producten worden gebruikt in levensmiddelen. Bij de productie van die levensmiddelen blijven allerlei reststromen (ook wel co-producten genoemd) over: denk aan aardappelstukjes, snijzetmeel en wortelen. ‘Als Duynie zetten wij die reststromen om in hoogwaardige ingrediënten,’ zegt chief corporate affairs officer Derk van Manen. Mooi voorbeeld Duynie is een bedrijf dat uitblinkt in vernieuwing en innovatie. Dertig jaar geleden was Duynie’s aanpak nog eenvoudig: een vrachtauto van Duynie ging naar een fabriek, werd volgeladen met de reststroom en reed vervolgens naar een varkens- of rundveehouder, die het gebruikte als voer voor zijn dieren. ‘Maar rond de eeuwwisseling hebben we een cruciale beslissing genomen,’ zegt Van Manen. ‘We wilden méér halen uit reststromen dan rundvee- of varkensvoer.’ Dat was de start van een indrukwekkende reeks aan innovaties. Afzetmarkten Als eerste richtte Duynie zich op de energiemarkt: reststromen die niet geschikt zijn als veevoer (denk aan wortelstoomschillen, bietenpuntjes en bietenbladeren) konden gebruikt worden voor de productie van biomethaan, het milieuvriendelijke alternatief voor fossiel aardgas. Daarna stortte Duynie zich op technische toepassingen. Het bedrijf ontdekte dat als je het zetmeel filtert dat vrijkomt bij het snijden van friet en chips een nuttige toepassing ontstaat voor onder andere de papierindustrie en bijvoorbeeld behanglijm. Toen volgde voeding voor andere dieren dan vee: gedroogde aardappelsnippers en wortelstukjes voor huisdierenvoeding, en vervolgens ook ingrediënten voor humane voeding. Slim met akkerbouwareaal Duynie vindt het belangrijk dat we op een slimme manier omgaan met het beperkt beschikbare akkerbouwareaal, vertelt Van Manen: ‘Het moet gebruikt worden om voedingsmiddelen te verbouwen, met speciale aandacht voor voedingsmiddelen die eiwitten opleveren – want de mens eet steeds meer plantaardig voedsel. De kunst is om bij dit alles de reststromen zo hoogwaardig mogelijk in te zetten; verwerken van reststromen in menselijke voeding is daarin een stap waarmee we nadrukkelijk anderen willen inspireren.’ Hij geeft een voorbeeld: ‘Dat het ons gelukt is om uit bierborstel eiwit te maken dat geschikt is voor menselijke consumptie, ja, daar ben ik best wel trots op,’ zegt Van Manen. En met een knipoog: ‘Zelf ben ik dol op de brownies waarin dat eiwit is verwerkt.’ Restwarmte Wat de provincie Noord-Brabant waardeert in Duynie is dat het een scherp oog heeft voor het milieu. Een veelzeggend detail is dat de fabriek in Katwijk de restwarmte gebruikt van de naastgelegen energiecentrale BECC (Bio Energie Centrale Cuijk), waar ze elektriciteit maken uit afvalhout. Duynie’s fabriek in Katwijk levert niet alleen een belangrijke bijdrage aan lokale en regionale werkgelegenheid, maar ook aan circulariteit én duurzaamheid. En er is meer, vertelt Van Manen: ‘Samen met de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM) en met in Brabant gevestigde aardappelverwerkende bedrijven onderzoeken we hoe deze bedrijven hun waterverbruik verder kunnen verminderen. Dat doen we door tussentijdse zuivering en door de reststromen die daarbij ontstaan een nog te bepalen bestemming te geven.’ Belangrijke rol "Door zijn innovatieve rol speelt Duynie inmiddels een belangrijke rol in de grote vraagstukken rondom voeding, klimaat en circulariteit", zegt gedeputeerde Marc Oudenhoven. "Ook in concrete kwesties als duurzaam landgebruik, korte ketens en het sluiten van kringlopen loopt Duynie voorop. De manier waarop Duynie zich de afgelopen decennia heeft ontwikkeld – door voortdurend op zoek te gaan naar nieuwe toepassingen van reststromen – is indrukwekkend. De variatie aan toepassingen en oplossingen die Duynie bedenkt en maakt, is méér dan voldoende reden om met trots een Agrifoodpluim toe te kennen. https://www.youtube.com/watch?v=Dfa-UOdLHkc

Wij van BBB lopen niet weg. Niet voor verantwoordelijkheid, niet voor moeilijke keuzes

BBBericht van Caroline: Beste BBB’ers, De afgelopen dagen stonden in het teken van politieke onrust. Dinsdag viel het kabinet. Vandaag was het debat in de Tweede Kamer en is het tijd om vooruit te kijken. Want wat er ook gebeurt in Den Haag: Nederland wacht niet. De problemen in ons land lossen zichzelf niet op. En daarom doen wij wat wij altijd doen: doorgaan. Voor Nederland. De val van het kabinet is teleurstellend. Niet voor onszelf, maar voor de mensen die op ons rekenen. Die duidelijk hebben gekozen voor een andere koers. Voor boeren, burgers en ondernemers die willen dat er eindelijk wordt gebouwd, dat de voedselmakers weer toekomst zien, dat onze defensie op orde komt, en dat onze nationale belangen zwaarder wegen dan politieke spelletjes. Wij van BBB lopen niet weg. Niet voor verantwoordelijkheid, niet voor moeilijke keuzes. Juist bij tegenwind moet je harder trappen op de fiets. Want alleen zo komen we vooruit. Als partijleider ben ik trots op onze bewindspersonen die ieder op hun eigen manier laten zien wat verantwoordelijkheid betekent: ⁠• Mona Keijzer, onze vicepremier en minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, verwoordde het krachtig: “We hadden als kabinet een dikke meerderheid in de Kamer om de problemen in Nederland op te lossen. Daar is het kleed onder weggetrokken, zonder argumenten. Maar ik werk door, de woningnood in Nederland kan niet nog een jaar wachten.” ⁠⁠• Femke Wiersma, onze minister van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur blijft strijdbaar: “Ik blijf me inzetten voor goed beleid voor onze boeren. Ook demissionair voel ik die verantwoordelijkheid. Ik ga door tot het laatste moment dat ik dit ambt mag dragen. Dat verdient iedereen in ons land.” ⁠• ⁠Gijs Tuinman, onze staatssecretaris van Defensie, spreekt zoals je van een veteraan mag verwachten: “Ik loop nooit weg. In Afghanistan niet en ook niet nu het kabinet is gevallen. In deze onzekere wereld is één ding glashelder: we moeten blijven leveren om onze Nederlandse krijgsmacht te versterken.” ⁠ ⁠• Jean Rummenie, staatssecretaris van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur weet waar hij het voor doet: “Missionair of demissionair. Ik blijf me vanuit dit ministerie inzetten voor onze boeren, tuinders en vissers. Zij leggen het werk niet neer, ik dus ook niet.” ⁠• En Eddie van Marum, staatssecretaris voor Groningen, is daar waar hij hoort: “De val van het kabinet zorgt voor teleurstelling en onzekerheid. Weglopen voor moeilijkheden is niet mijn stijl. Ik blijf me keihard inzetten voor Groningen en Noord-Drenthe.” Deze houding is geen uitzondering, het is wie wij zijn als BBB. Wij staan voor een sociaal-rechts geluid dat werkt aan echte oplossingen. We laten ons niet leiden door politieke spelletjes of ego’s, maar door gezond verstand en verantwoordelijkheid. Juist nu. Wat gisteren is gebeurd, is gebeurd. Maar vandaag werken wij verder. Voor betaalbare woningen. Voor toekomst voor boeren, tuinders en vissers. Voor veiligheid, een streng asielbeleid, een sterke economie en een landsbestuur dat betrouwbaar is. Dank voor jullie vertrouwen. Dank voor jullie inzet, in het land en op lokaal niveau. We blijven doorgaan. Voor Nederland! Met hartelijke groet, Caroline van der Plas Partijleider

Eerbetoon aan 'De verdwenen Boer'

De strijd om boerenland is niet nieuw, rond de grote steden en groeiende dorpen worden die gronden langzaam maar zeker allemaal opgeslokt. In deze tijd worden daar nu wel marktconforme "warme" prijzen voor betaald. Maar vroeger ging dat heel anders, de boeren werden vaak met een fooi afgescheept. Zie ook het verhaal van de Fam. Rijlaarsdam: [quote]De vader van Jack Rijlaarsdam kwam ruim 60 jaar geleden als 19-jarige vanuit de Buiksloterpolder (Amsterdam) naar Stompetoren. De gemeente Amsterdam wilde destijds het land van Jacks opa onteigenen en de boerderij aan de rand van de stad moest wijken voor uitbreiding. Het gezin werd volgens de familie Rijlaarsdam afgescheept met een fooi. In een interview met deze krant noemde de vader van Jack die handelwijze acht jaar geleden ’diefstal op klaarlichte dag’. https://archive.ph/Tg0v5#selection-307.0-307.314 [/quote] Onlangs was ik op de fiets in Amsterdam en kwam daar dit standbeeld ter ere van de verdwenen boer tegen: https://thumbs.boeren.online/groot/2025/18/7882-de-verdwenen-boer.jpg In 2005 onthulde Neeltje Salentijn-van den Broek, toen 101 jaar oud, het kunstwerk De verdwenen boer van Karel Gomes. Zij is dan de oudste nog levende vertegenwoordiger van deze groep boeren. Zij beschouwde 50 jaar na dato de overname van het bedrijf van haar vader door de gemeente Amsterdam als diefstal. Ze kregen 40 cent per vierkante meter “omdat er op die plek toch maar water zou komen”. Het bedrijf stond midden in wat nu de Sloterplas is. Dit beeld is neergezet op initiatief door kinderen en kleinkinderen van families die de annexatie van hun gronden hadden meegemaakt, zij richten de Stichting Beeld voor de Verdwenen Boer op en zetten zich in voor de komst van een symbolisch werk. Het werk van Gomes doet ons herinneren aan een stuk Amsterdamse geschiedenis die voor veel jongere generaties onbekend zal zijn. In de jaren ‘40-’50 moest er ruimte worden gemaakt voor de aanleg van de Westelijke Tuinsteden. Een groot aantal boerenbedrijven werd uitgekocht door de stad Amsterdam en land werd geannexeerd. Maar voor deze boerenfamilies lagen er geen miljarden op de plank. Grond die soms al eeuwen familiebezit was, werd voor een miniem bedrag overgenomen. Bron: https://www.buitenbeeldinbeeld.nl/Amsterdam_W/Boer.htm [quote]Aan de achterzijde van het beeld bevindt zich een bronzen plaquette met de tekst: 'De verdwenen boer van beeldhouwer Karel Gomes herinnert aan de boerenfamilies die duizend jaar lang woonden en werkten in het veenweidegebied ten westen van de stadsrand van Amsterdam. Nog in 1950 liep de grens tussen stad en platteland ongeveer hier. In de tweede helft van de twintigste eeuw schoof hij door tot aan de ringvaart van de Haarlemmermeer.[/quote]

Nieuwe reacties

Minder vluchten vanwege stikstof? Vijf vragen over stikstofrechtszaak Schiphol

De rechtbank in Den Haag doet vanmiddag uitspraak in de rechtszaak over de natuurvergunning van Schiphol. Die vergunning werd in 2023 verleend, nadat de luchthaven jarenlang illegaal stikstof had uitgestoten. De zaak gaat over de vraag: had die vergunning wel verleend mogen worden? De rechtszaak werd aangespannen door milieuorganisatie Mobilisation for the Environment (MOB), bekend van vele stikstofrechtszaken tegen de overheid. Drie andere milieuorganisaties, de Nieuwkoopse gemeenteraad en het Amsterdamse college van burgemeester en wethouders keerden zich ook tegen de verleende vergunning. Vanmiddag wordt duidelijk of Schiphol de natuurvergunning mag houden of dat de rechter er een streep doorheen zet. Vijf vragen over de slepende zaak. 1. Hoe zat het ook alweer met de natuurvergunning van Schiphol? Nagenoeg alle bedrijven die stikstofneerslag veroorzaken in beschermde Natura 2000-gebieden hebben een natuurvergunning nodig. Toch had de nationale luchthaven die jarenlang niet. Er was sprake van een gedoogconstructie, totdat duidelijk werd dat die situatie onhoudbaar was en Schiphol alsnog een natuurvergunning moest aanvragen. In 2023 gaf toenmalig minister Van der Wal uiteindelijk een natuurvergunning aan Schiphol. 2. Waarom wil MOB dat de vergunning wordt vernietigd? Op een taaie zitting in november vorig jaar betoogde MOB bij de rechter dat de onderbouwing van de vergunning aan alle kanten rammelt. Zo zegt de milieuorganisatie dat niet alle regels en procedures goed zijn gevolgd. Ook werd bijvoorbeeld gesproken over de vraag: op hoeveel vluchten heeft Schiphol historisch gezien recht? De milieuorganisatie vindt: maximaal 300.000 vluchten per jaar. Schiphol en het ministerie van Landbouw, dat de vergunning verleende, zeggen: een stuk meer. Ze zijn het niet eens met de argumenten van MOB. Uiteindelijk is er een vergunning afgegeven voor 500.000 vluchten. Alle partijen zijn het erover eens dat Schiphol daar historisch gezien geen recht op heeft. Het verschil moest Schiphol compenseren. 3. Hoe compenseert Schiphol die extra vluchten? Omdat Schiphol historisch gezien recht had op een lager aantal vluchten dan de luchthaven wilde gaan vliegen, was extra stikstofruimte nodig. Die verkreeg Schiphol uiteindelijk door in het geheim de stikstofmarkt op te gaan en negen boerderijen op te kopen. Dat had veel maatschappelijke kritiek tot gevolg. Zo was er onvrede onder boeren omdat er schaarse stikstofruimte werd overgeheveld van de agrarische sector naar Schiphol. Ook politici waren boos over de gang van zaken, omdat het opkopen van boerderijen lijnrecht inging tegen de wens van de Tweede Kamer. In deze rechtszaak ging het vooral over de vraag of Schiphol wel genoeg stikstofuitstoot compenseert met die opgekochte boerderijen of dat er toch meer nodig is. Mobilisation for the Environment zegt: die boerderijen leveren onvoldoende stikstofruimte op om tot dat hoge aantal vluchten te komen. Ook vindt de milieuorganisatie dat de stikstofruimte van die opgekochte boerderijen nodig is om de natuur te herstellen en niet gebruikt mag worden om extra te vliegen. 4. Wat staat er op het spel? Als de rechter vanmiddag oordeelt dat Schiphol inderdaad ten onrechte een natuurvergunning heeft gekregen en er een streep gaat door de vergunning, vliegt Schiphol weer illegaal. De verwachting is niet dat er ineens geen vluchten meer vertrekken en landen op de luchthaven. Schiphol zou dan wel helemaal opnieuw onderzoek moeten doen en een nieuwe vergunning moeten aanvragen. Het duurde vorige keer jaren voordat die vergunning er uiteindelijk was. Ook zijn de stikstofregels inmiddels een stuk strenger dan destijds. 5. Waarom komt er nu pas een uitspraak? Eigenlijk werd de uitspraak al begin dit jaar verwacht, maar in december deed de Raad van State een ingrijpende uitspraak die het moeilijker maakt om stikstofruimte tegen elkaar weg te strepen. Omdat die route ook is gebruikt voor de vergunning van Schiphol, heropende de rechtbank het onderzoek. De rechters dachten dat die uitspraak van de Raad van State ook invloed zou hebben op hun uitspraak in de Schipholzaak. Daar heeft de rechtbank zich de afgelopen maanden over gebogen en dat gaf vertraging. De rechtbank van Den Haag doet vanmiddag om 13.00 uur uitspraak. Als een van de partijen het oneens is met de uitspraak is hoger beroep mogelijk bij de Raad van State.

Doorstart kabinet of snel nieuwe verkiezingen, wat willen de partijen?

De PVV trekt zich terug uit het kabinet en dat betekent waarschijnlijk dat het kabinet-Schoof valt. Dat hoeft niet per se, want twee coalitiepartijen suggereren dat een doorstart van dit kabinet ook mogelijk is. Maar de kans daarop lijkt niet groot, want de grootste oppositiefractie, GroenLinks-PvdA, ziet daar niets in. "Een minderheidskabinet is zeker een optie", zegt NSC-leider Van Vroonhoven. Dat zou betekenen dat dit kabinet doorgaat met de drie overgebleven partijen VVD, NSC en BBB. "Dan heb je geen meerderheid meer in de Tweede Kamer, dus dan moet je veel gaan buurten bij andere partijen", zegt Van Vroonhoven. Peilingen Dat 'buurten' betekent concreet meerderheden zoeken om plannen uitgevoerd te krijgen. Het is niet de makkelijkste manier, zegt de NSC-leider. "Maar wel een manier om ervoor te zorgen dat de hele Kamer betrokken is." Ook BBB-leider Van der Plas suggereert dat het kabinet misschien nog verder kan met de steun van een aantal oppositiepartijen. Dat juist deze twee coalitiepartijen denken aan een doorstart is niet verwonderlijk. NSC en BBB staan er heel slecht voor de peilingen, nieuwe verkiezingen zijn dan niet aantrekkelijk. Coalitiepartij VVD laat nog in het midden wat daar de voorkeur is. "Alle opties worden nu onderzocht", zegt partijleider Yesilgöz. "De VVD wil verantwoordelijkheid nemen, in welke vorm weten we nog niet." 'Over links' Voor een doorstart heb je dus steun nodig van oppositiepartijen, en hoe meer zetels, hoe makkelijker. Maar verreweg de grootste fractie, GroenLinks-PvdA, ziet er niets in. "Wij willen zo snel mogelijk verkiezingen", zegt fractievoorzitter Timmermans. Hij denkt niet dat er "een stabiel landsbestuur" te vormen is op een andere manier. Oppositiepartij SP ziet ook niet veel in een doorstart. Partijleider Dijk vindt het tijd voor "politieke verandering en dus verkiezingen". Denk-leider Van Baarle sluit zich daarbij aan, net als JA21-voorman Eerdmans. Met het wegvallen van de 37 Tweede Kamerzetels van de PVV ziet Eerdmans alleen nog maar meerderheden 'over links'. "Dus daar zou ik niet voor zijn." Een aantal oppositiepartijen heeft wel laten weten daar oren naar te hebben. ChristenUnie-leider Bikker zegt dat wat haar betreft nieuwe verkiezingen "niet direct nodig" zijn. SGP-leider Stoffer zegt dat zijn partij bereid is "verantwoordelijkheid te pakken". Volgens hem is het tijd om zaken te regelen voor Nederlanders, bijvoorbeeld op het gebied van stikstof en asiel. Najaar Als er geen doorstart komt - en daar lijkt het op - zullen er nieuwe verkiezingen worden gehouden. Wanneer die zijn, bepaalt de Kiesraad. Voor de zomer lijkt al te kort dag te zijn, dus een stembusgang in het najaar is waarschijnlijker. Tot die tijd, en ook daarna nog tijdens de formatie, zou het huidige kabinet demissionair zijn. Dat betekent dat het kabinet in principe geen grote besluiten meer neemt, als die ook kunnen worden uitgesteld. Overigens is dat naar verwachting niet meer aan het hele kabinet, want Wilders zei vanochtend dat de PVV-bewindspersonen per direct vertrekken. Of dat geldt voor alle PVV'ers is nog de vraag. Het is denkbaar dat een aantal van hen met wat afstand tot de partij toch wil aanblijven, bijvoorbeeld minister Beljaarts van Economische Zaken of staatssecretaris Coenradie van Justitie en Veiligheid. Aannemelijk is dat de portefeuilles van de vertrekkende PVV'ers worden verdeeld over bewindspersonen van VVD, NSC en BBB. Waarschijnlijk wordt hierover vanmiddag meer duidelijk. Om 13.30 uur is er een ingelaste ministerraad over hoe het nu verder moet.

Kabinetsval brengt Brabant geen stap verder met oplossingen voor problemen

Opluchting, blijdschap, teleurstelling en gelatenheid. De emoties bij de val van het kabinet Schoof lopen dinsdag uiteen. Ondertussen vreest de Brabantse politiek meer stilstand. Nu Geert Wilders de steun van zijn PVV voor het kabinet intrekt, lijken de oplossingen voor woningbouw, boeren, natuur, asielopvang en alle andere problemen in Brabant na ruim driehonderd dagen namelijk nog geen stap dichterbij. “De maatschappelijke vraagstukken en uitdagingen waar wij voor staan, zoals woningbouw, de stikstofcrisis en de energietransitie, zijn groot", zegt Commissaris van de Koning in Brabant Ina Adema namens het Interprovinciaal Overleg (IPO). "Dat vraagt om scherpe keuzes en vastberadenheid. Stilstand is geen optie.""Het is echt onverantwoord dat in deze tijd met supergrote uitdagingen het kabinet is gevallen", ziet ook Roel Gremmen, fractievoorzitter van de VVD in Provinciale Staten. "In het ergste geval gaat Den Haag een jaar lang op slot, terwijl we als provincie juist hulp nodig hebben."Gremmen was vaker kritisch op het kabinet dat niet leverde. "Maar juist de laatste tijd kwamen er dingen op gang, zoals defensie." Hij vreest wat het stilvallen van dossiers gaat betekenen, bijvoorbeeld voor de uitvoering van de zogenoemde Beethovendeal in de Brainportregio, het extra geld vanuit Den Haag bedoeld om de snelle groei van de regio te ondersteunen. Tegelijkertijd wil Gremmen niet te veel wanhopen. "We zijn er in Brabant wel in geslaagd om stabiliteit te creëren", zegt hij. "Dat moeten we behouden, we moeten doorgaan met de dingen die we goed doen." Daarin valt er in Den Haag wellicht wat te leren van de provincie waar niet zo lang geleden ook onrust heerste na een rechts avontuur. Eén van de eerste acties van het kabinet Schoof was het wegstrepen van 24 miljard euro voor provincies om zelf aan de slag te gaan met plannen om doelen voor stikstof, biodiversiteit en waterkwaliteit te halen. De provincies waren daar al twee jaar mee bezig. Het was tekenend voor de onzekerheid die het kabinet veroorzaakte. Landbouwminister Femke Wiersma (BBB) werkte de afgelopen tijd aan nieuwe plannen. Het is niet zeker wat daar nu mee gebeurt."Het is echt van belang dat er binnen afzienbare tijd duidelijkheid en perspectief komt voor boeren", zegt een woordvoerder van de boerenbelangenorganisatie ZLTO. "De val van het kabinet vertraagt dat alleen maar, dit is geen goede stap."

Voor de melkveehouderij komt een tijdelijke, vrijwillige extensiveringsregeling, om de permanente emissiereductie te borgen

Het kabinet presenteerde onlangs een startpakket aan maatregelen. Daarmee wil het de activiteiten die vanwege stikstof zijn stilgelegd weer op gang brengen. Zowel vanuit de Kamer als vanuit de maatschappij is er veel kritiek op de plannen. De meeste Kamerfracties vinden de plannen niet toereikend. In een recent Kamerdebat gaf premier Schoof aan dat pijnlijke keuzes onvermijdelijk zijn. De premier constateert dat het nog jaren duurt voordat de benodigde vermindering van stikstof is behaald. En dat het huidige plan “een eerste stap” is om weer vergunningen te kunnen verlenen. Voor de veehouderij moet het startpakket opleveren dat de vergunningverlening van het slot gaat en veehouders weer kunnen investeren én innoveren. We zetten voor u op een rij welke maatregelen staan gepland. Nederland van het slot Twee rechterlijke uitspraken onderstrepen de urgentie om stikstof te verminderen en natuur te herstellen. De recente uitspraak van de Raad van State over intern salderen heeft de ruimte voor vergunningsverlening verder beperkt. Anderzijds is er de urgentie om verschillende sectoren weer op gang te brengen. Daarom presenteerde het kabinet een startpakket om Nederland van het slot af te krijgen. Het kabinet wil een wetenschappelijk onderbouwde rekenkundige ondergrens voor de stikstofneerslag invoeren, een nieuw vergunningstelsel, sturing op stikstofuitstoot in plaats van stikstofneerslag en een regionale aanpak rondom de gebieden met de meest urgente opgave. Via een Kamerbrief maakte het kabinet de plannen voor verschillende sectoren bekend. Voor de agrarische sector zijn de belangrijkste plannen regelingen voor extensivering, vrijwillige beëindiging en doelsturing. Na de zomer wil het kabinet een nieuw vergunningsstelsel presenteren, gebaseerd op een beter inzicht in de staat van de natuur en alle bijhorende drukfactoren. Ook kijkt het kabinet voor de langere termijn naar het herijken van Natura 2000-gebieden. Emissiereductie in alle sectoren Het kabinet wil in 2035 een emissiereductie van 50 procent ten opzichte van 2019 realiseren voor industrie, mobiliteit en bouw. Voor landbouw geldt een emissiereductie van 42 tot 46 procent. Om dit te bereiken, zijn nu maatregelen vastgesteld waarop het kabinet de komende periode gaat voortbouwen. Alle sectoren dragen daaraan bij. Voor de industrie zijn de maatregelen onder meer gericht op verdere verduurzaming van afvalverbrandingsinstallaties en het intensiveren van de aanpak piekbelasting industrie. Voor de landbouw kiest het kabinet voor doelsturing, natuurlijk verloop en extra inzet van middelen rond bepaalde Natura 2000-gebieden, zoals agrarisch natuur- en landschapsbeheer. Voor mobiliteit en bouw denkt het kabinet aan verduurzaming van de binnenvaart en het spoorgoederenvervoer in de Rotterdamse haven, verduurzaming van wegverkeer en gebiedsgerichte trajectcontroles rondom stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden. Budget en doelsturing Het kabinet maakt 1,6 miljard euro vrij uit het Hoofdlijnenakkoord, naast de 600 miljoen euro die in de Voorjaarsnota al is vrijgemaakt. Daarnaast komt er structureel 213 miljoen euro vrij. Uit dit totale startbedrag van 2,2 miljard euro komt voor de periode 2026 tot en met 2030 een bedrag van 200 miljoen euro beschikbaar voor doelsturing, inclusief normen, data-infrastructuur, toezicht en handhaving. Het kabinet wil toewerken naar een stoffenbalans op bedrijfsniveau en investeren in sensoren en meetsystemen. Boeren krijgen ondersteuning met benchmarkgegevens en kennis over reductiemaatregelen. Voor waterkwaliteit komt er een doelgerichte aanpak met de sector, gebaseerd op indicatoren zoals stikstofmetingen. Doelsturing geeft boeren ruimte om stikstofreductie te realiseren via eigen maatregelen, zoals managent- of stalmaatregelen. Dit kan via afrekenbare, bedrijfsspecifieke normen, die technisch en economisch haalbaar zijn. Het kabinet overweegt ondersteunende maatregelen, onder andere gericht op innovatie. Waar mogelijk sluiten nieuwe regelingen aan bij bestaande stelsels, om stapeling van verplichtingen en extra stelsels te voorkomen. Specifiek melkveehouderij Voor de melkveehouderij komt een tijdelijke, vrijwillige extensiveringsregeling, om de permanente emissiereductie te borgen. Dit moet ook de mestmarkt verlichten en helpen om de klimaat- en ammoniakdoelen te bereiken: de reductie van 0,5 Mton CO2-equivalenten en 0,6 kton ammoniak. Voor de periode 2025 tot en met 2029 is hiervoor 627 miljoen euro beschikbaar. Daarnaast verkennen de zuivelindustrie en banken een private bijdrage. Voor veehouders die willen stoppen, komt er 750 miljoen euro beschikbaar voor een vrijwillige beëindigingsregeling. Deze regeling richt zich op gebieden met de meest urgente stikstofproblematiek. Voor natuurherstel trekt het kabinet 100 miljoen euro extra uit. Naast deze algemene maatregelen gaat het kabinet aan de slag in de gebieden met de meest urgente opgave, zoals de Veluwe en de Peel. Hiervoor heeft het kabinet 600 miljoen euro vrijgemaakt. Uitwerking van de invulling vindt plaats in overleg met de provincies.

Nieuwe reacties

Het stikstofprobleem niet opgelost en gaat ook niet opgelost worden

Door Jaap Majoor De linkse politiek en natuurinstanties denken, dat het stikstofprobleem op te lossen is door onze boeren te ruimen. Volgens hen is dat logisch en heel begrijpelijk. Telkens weer wordt een nieuw doemscenario in de media gebracht: Insecten sinds 1992 met 56 % afgenomen, biodiversiteit holt achteruit, natuurgebieden vallen om van de stikstof en ga zo maar door. Uiteraard is de hoofdschuldige de landbouw. Miljarden heeft de regering uitgegeven aan de natuur in de loop der tijden. Met als resultaat, dat de natuur omvalt volgens de natuurinstanties. Kortom al die miljarden zijn weggegooid geld. Dit is de enige conclusie die je kunt trekken uit de volgende gegevens: In het jaar 1990: hadden wij 435.000 ha natuurgebied, 2,2 miljoen Ha landbouwgrond en 220 kiloton stikstofuitstoot uit de landbouw In het jaar 2025 : heeft Nederland 700.000 ha natuurgebied, 1,8 miljoen Ha landbouwgrond. De Stikstofuitstoot uit de landbouw ( Ammoniak) is afgenomen van 220 kiloton naar 105 kiloton en toch neemt de stikstofdepositie toe uit de landbouw zeggen de natuurmensen. Kortom men zegt: het is nu geen 5 voor 12, maar 5 over 12 met de staat van onze natuur. Natuur waar nog nooit iemand de schop ingezet heeft, bestaat niet meer in ons dicht bevolkt land. Nederland heeft alleen nog maar wens natuur. Maar heeft iemand een bepaalde wens voor zijn tuin, moet hij maatregelen treffen om die wens te verwezenlijken. In onze natuurgebieden denkt men daar anders over. De natuurinstanties verwachten dat hun wens vanzelf uitkomt. Nu dit niet vanzelf lukt, geven zij de schuld aan de landbouw en vragen om nog meer geld en grond van de overheid. Helaas in de natuur werkt het niet anders dan in uw tuin. Om bepaalde wensnatuur te ontwikkelen, zul je gericht aan het werk moeten om dit te realiseren, zo u ook in uw tuin aan het werk moet, om uw wensen in de tuin te realiseren. Dit gebeurt in de natuur niet, met als gevolg dat Nederland nu wel opgescheept is met een stikstofcrises, die de hele samenleving letterlijk plat legt. Natuurinstanties, ga aan het werk en ga meten en kijken waarom uw wensen niet uitkomen. De landbouw met zijn kennis en technieken kan u daarbij prima helpen en ervoor zorgen, dat uw wensnatuur wel gerealiseerd wordt. Dan kan de Nederlandse economie weer verder. Overheid erken en stimuleer innovaties in de landbouw. Met een aangepaste stal, in de nok de methaan en NH3 afzuigen en groen gas van maken. Uit het gras eerst het eiwit halen wat wij mensen kunnen eten en vervolgens het gras met minder eiwit aan de koeien voeren, dan hoeft Naderland geen soja meer te importeren. De mest verwerken tot hoogwaardige meststoffen in plaats van kunstmest. Als Nederland dit goed aanpakt stoot de landbouw geen stikstof meer uit, maar is de landbouw de oplossing voor ons klimaatprobleem. Immers de grassen en bodem nemen CO2 op en leveren zuurstof terug. De koeien leveren vlees, zuivelproducten, groen gas en hoogwaardige meststoffen, zonder uitstoot van stikstof en methaan. Een win- win situatie voor iedereen met een natuur zonder stikstof. Dit is zomaar één van de vele innovaties, die mogelijk zijn. Jaap Majoor Laag Zuthem

Provincie schrapt stikstofoverleg: 'Minister doet te weinig'

De stikstofmaatregelen van landbouwminister Femke Wiersma (BBB) zijn zo ondermaats, dat de provincie een gepland stikstofoverleg heeft geschrapt. Overleggen heeft geen zin tot het kabinet daadwerkelijk maatregelen neemt, staat in een mail van de provincie die Omroep Brabant in handen heeft. Brabant is volgens gedeputeerde Wilma Dirken (VVD) niet geholpen met de plannen die de minister onlangs presenteerde. Er is meer inhoud, tempo en geld nodig om te voorkomen dat Brabant verdrinkt in het stikstofmoeras en volledig op slot gaat, is haar boodschap. En dat blijkt ook uit de uitgelekte mail aan de leden van het Brabants stikstofoverleg. "We hebben eerder met elkaar afgesproken dat we over de plannen van het kabinet met elkaar verder zouden praten" staat daarin. "Met wat er ligt, zijn er op dit moment niet voldoende aanknopingspunten om dit voor Brabant verder uit te werken en met u te bespreken." Geen vergunningenAl ruim twee jaar is het in Brabant moeilijk om een vergunning te krijgen voor bijvoorbeeld de bouw van woningen, de aanleg van wegen en van energieprojecten. Het is zó slecht gesteld met kwetsbare natuurgebieden, dat ze geen extra stikstof kunnen verdragen. Als een project voor extra stikstof in die kwetsbare natuur zorgt, kan het niet doorgaan. Er liggen 1200 vergunningaanvragen bij de provincie op de plank.Ook bij bedrijven heerst onzekerheid. Eind vorig jaar zette de Raad van State een streep door het gebruiken van lege stikstofruimte in vergunningen, waardoor zeker 800 Brabantse bedrijven alsnog een vergunning aan moeten vragen. En vorige maand oordeelde de rechtbank Oost-Brabant dat de provincie tien vergunningen van veehouders opnieuw onder de loep moet nemen. Daarmee lopen nu ook onherroepelijk vergeven vergunningen gevaar.StikstofmoerasBrabant lijkt steeds dieper in het stikstofmoeras weg te zakken. Ondertussen werkt een speciaal ingestelde commissie van het kabinet al maanden aan nieuwe stikstofmaatregelen.Een maand geleden presenteerde landbouwminister Femke Wiersma (BBB) een 'startpakket' om de natuur er weer een beetje boven te helpen. Daarin staan onder meer maatregelen voor de Peel, maar daarmee is de rest van de provincie nog niet geholpen.Sterker nog: de maatregelen van de minister zijn niet eens voldoende om de problemen rond de Peel op te lossen. "Het budget van 600 miljoen voor de aanpak de Peel en de Veluwe is bij lange na niet toereikend om die regio’s van het stikstofslot te halen", zegt gedeputeerde Dirken. "Laat staan dat dit budget voldoende impact gaat maken om de vergunningverlening op gang te brengen in heel Nederland." De provincie schat in dat alleen al voor regio’s in Brabant meerdere miljarden nodig zullen zijn.Na de zomerDonderdag bespreekt de Tweede Kamer de landelijke plannen van het kabinet. Na de zomer staat een volgend Brabants overleg met boeren, milieu-organisaties en bedrijven gepland. De provincie hoopt dat er tegen die tijd wél meer duidelijkheid is over aanvullende maatregelen.

Wakker Dier start procedure tegen drie Boer zoekt vrouw-boeren: ‘Kalfjes zijn de dupe’

Wakker Dier wil maatregelen tegen Boer zoek vrouw-boeren Jan, Martijn en Julius uit het huidige seizoen. De organisatie stelt dat de melkveeboeren hun kalfjes isoleren en daarmee de wet overtreden. Wakker Dier verzoekt de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) om in te grijpen. Leonie Vestering van Wakker Dier: “Deze boeren zijn helaas geen uitzondering. De NVWA kijkt nog te vaak weg van dit dierenleed, zelfs nu het in de schijnwerpers staat. En de kalfjes zijn de dupe. Daarom blijven wij aandringen op handhaving.” Volgens de wet moeten kalfjes elkaar kunnen zien en aanraken. Maar in de hokken voor jonge kalveren die dit seizoen in beeld komen, is fysiek contact onmogelijk. In het gunstigste geval kunnen de kalfjes elkaar zien in tegenoverliggende hokken. Gezien de ernst en het structurele karakter van de overtreding zouden de boeren een boete moeten krijgen. Angstige kalfjes Sociaal contact is een essentiële behoefte van jonge kalveren en isolatie heeft veel nadelige gevolgen voor hun welzijn. Geïsoleerde kalfjes zijn angstiger, eten minder goed, spelen niet, en ontwikkelen zich slechter. De Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) adviseert dan ook om kalveren te huisvesten in groepen. Zien en aanraken Gezien de grote negatieve welzijnsgevolgen van isolatie, zijn wettelijke eisen gesteld aan de huisvesting van jonge kalfjes. Individuele hokken mogen geen dichte wanden hebben, maar moeten sociaal contact faciliteren via open afscheidingen. Zodat kalfjes te allen tijde zonder te veel moeite een ander kalf kunnen zien en aanraken. Moederziel alleen Jaarlijks worden zo’n 1,5 miljoen kalfjes kort na hun geboorte weggehaald bij hun moeder en in individuele hokjes geplaatst. Juist daarom is het contact met soortgenoten extra belangrijk. Vestering: “Dat het onthouden van deze basisbehoefte doodnormaal op televisie wordt getoond, laat zien hoe gangbaar deze illegale praktijk is.” Wat wil Wakker Dier Wakker Dier wil dat dieren de bescherming krijgen waar ze recht op hebben. Vestering: “Als bekende boeren ongestraft kalfjes isoleren, dan legitimeert de NVWA dierenleed op nationale televisie. Kalfjes horen bescherming te krijgen, niet een bureaucratische doofpot.”

Nieuwe reacties

Zorgwekkende toename CO2, vooral doordat natuur minder lijkt op te nemen

De hoeveelheid CO2 in de atmosfeer is het afgelopen jaar fors toegenomen en dat komt niet (alleen) doordat er meer CO2 is uitgestoten. Het lijkt er sterk op dat de opname van CO2 door oceanen en met name bossen afneemt. Dat is zeer zorgwekkend, stellen wetenschappers. Door stijgende temperaturen, meer droogte en meer bosbranden hebben bossen het zwaarder en kunnen ze minder CO2 opnemen. Ook het oceaanwater warmt langzaam op, en warm water neemt minder CO2 op. De nieuwste CO2-metingen kunnen erop wijzen dat door klimaatverandering de natuur minder in staat is zelf CO2 op te nemen. Piek CO2 altijd deze periode Begin mei wordt altijd de piek van CO2 in de atmosfeer waargenomen. In die tijd lopen in de bossen op het noordelijk halfrond de blaadjes weer uit. Die nemen CO2 op, waardoor de concentratie CO2 weer wat daalt. Omdat de bossen op het zuidelijk halfrond minder omvangrijk zijn, is de impact van de bloeiperiode op de hoeveelheid CO2 daar minder groot. Zo krijg je, zoals hierboven is te zien, een soort golfbeweging van CO2-concentratie door het jaar heen. Alleen begint de lijn elk jaar een stukje hoger, omdat de uitstoot wereldwijd is toegenomen door met name het verbranden van fossiele brandstoffen. De laatste decennia nam die hoeveelheid toe met zo'n 2 tot 2,5 ppm, oftewel parts per million, de manier waarop de hoeveelheid CO2 in de lucht wordt uitgedrukt. Maar dit jaar ligt de toename op zo'n 3,7 ppm en dat is "gigantisch hoog", zegt atmosfeer-expert Wouter Peters van de Wageningen University & Research (WUR). "Er is tijdens weerfenomeen El Niño altijd een extra stijging van de CO2 waar te nemen. Dat komt omdat El Niño tijdelijk zorgt voor droogtes en branden in de tropen. Maar de enorme stijging die we nu waarnemen, is niet meer alleen te verklaren door de El Niño van vorig jaar." Oftewel: er is iets aan de hand waardoor de 'longen' van de aarde langzaam in een astmapatiënt lijken te veranderen. De (piekjaren) 1987, 1998, 2015 en 2024 volgden op krachtige El Niño's: Peters benadrukt dat het nog te vroeg is voor harde conclusies en dat wereldwijd wetenschappers hard bezig zijn deze stijging te onderzoeken. Maar de eerste voortekenen wijzen erop dat de natuur minder goed in staat lijkt CO2 op te nemen. Van alle CO2 in de atmosfeer wordt namelijk ongeveer een kwart opgenomen door oceanen en een kwart door planten, de overige helft blijft in de atmosfeer hangen. Dat laatste leidt tot het broeikaseffect dat de aarde opwarmt. De eerste voorzichtige conclusies zijn dat met name ecosystemen op land minder goed CO2 lijken op te nemen. Guido van der Werf, expert aan de WUR in bosbranden en CO2: "In twee jaar tijd is 7 procent van het Canadese bos in vlammen opgegaan, ook in de zuidelijke Amazone zijn diverse bosbrandrecords verbroken. Door die branden komt er veel CO2 vrij, die in Canada in 2023 zijn grofweg vergelijkbaar met de uitstoot van de gehele EU." Maar daarmee is niet de gehele CO2-stijging te verklaren. Peters: "Bomen hebben het moeilijk door mensen en klimaatverandering. Mensen kappen bossen, gebruiken het land intensief en knippen de natuur op in stukjes. Daardoor worden bossen minder weerbaar. Door klimaatverandering wordt het warmer en droger, verliezen bomen meer water en groeien ze minder." Naast de bosbranden, waarbij veel CO2 vrijkomt, ligt er nog een potentiele grote CO2-bron in de natuur op ons te wachten: permafrost. In het hoge noorden ligt namelijk veel koolstof opgeslagen in bevroren bodems. In deze gebieden gaat de opwarming sneller dan elders. Een deel van de opgeslagen koolstof kan als CO2 in de atmosfeer komen als de bodems ontdooien, een proces dat niet terug te draaien is. Wat als de mensheid erin slaagt om de uitstoot naar nul te krijgen, maar de natuur tegen die tijd meer uitstoot dan opneemt? "Dan hebben we een enorm probleem", zegt Van der Werf. "Dan is het evenwicht verstoord en zal de CO2-concentratie blijven toenemen, en het versterkte broeikaseffect alleen maar verder versterkt worden." "Wellicht kijken we over tien jaar terug op dit moment, en denken we: dit was hét omslagpunt. Maar het blijft een lastige afweging tussen wetenschappelijke voorzichtigheid en op tijd waarschuwen."

Waarom een Landbouwakkoord bij de Denen wel slaagde

[quote]“In Denemarken werken ze niet met voorschriften, maar met gedeelde doelen. Daar zit de energie. Dáár ontstaat vooruitgang.” - Martin Scholten[/quote] Martin Scholten is betrokken bij een brede Deens samenwerking, waarin de acht universiteiten met elkaar samen steun geven aan de transitie van het voedselsysteem, waarin de overheid met de sector en de ngo’s verenigd zijn in één doel: duurzame landbouw gericht op de toekomst, innovatief om een klimaat, milieu en natuurvriendelijke voedselproductie te borgen. Geen regelgeving als startpunt, maar een gezamenlijk gedragen routekaart met een pact op doelen. Niet omdat het zo moet, maar met een enorme bereidheid omdat het kan – én werkt als je samen aan de slag gaat. In deze blog analyseren we waarom het in Denemarken wel lukte; een Landbouwakkoord sluiten. De ruimte van TLR (Technisch Laboratorium Rotterdam) in Ridderkerk vormde onlangs het decor voor een sessie die naar meer smaakt. Martin Scholten – strateeg, wetenschapper en verbonden aan onder andere Wageningen University & Research, Aarhus University én Imagro – nam Delphy bij TLR mee naar ‘zijn’ Denemarken. Niet letterlijk, maar in gedachten en geest. Want daar, in dat relatief kleine Scandinavische land, krijgt de landbouwtoekomst wél verrassend veel vorm, inhoud en gang. Een Landbouwakkoord dat gaat over het hele voedselsysteem en alle landgebruik, en dat wel beklonken is. Wat kunnen we daarvan leren – en toepassen in Nederland? Vijf lessen uit Denemarken Martin deelde vijf elementen die volgens hem cruciaal zijn in het Deense succesverhaal: 1. De aard van het beestje Denen zijn collectiever ingesteld dan Nederlanders. Ze houden rekening met elkaar, hebben elkaar nodig, zijn terughoudend hun eigen wil door te drijven als dat nodig is. Dat geeft vertrouwen. Ze doen daar een beroep op elkaar met betrekking tot iets wat goed is. “Als ik rekening kan houden met de belangen van een ander, dan doe ik dat.” Wij Nederlanders zijn vrijer, eigengereider, uitgesprokener en individualistischer. Dat kán tot botsingen en polarisatie leiden. “En daarmee naar een neiging tot verplichtende regelgeving met op voorhand harde afspraken, uit onderling wantrouwen.” Door ons bewust te zijn van die verschillen, kunnen we beter leren samenwerken – ook binnen Nederland. 2. De politieke arena In Denemarken vormen vier middenpartijen steevast de stabiele kern van het regeringsbeleid. Ze zoeken actief verbinding en houden rekening met de belangen van de oppositie, in plaats van te vervallen in onenigheid van het polariserende debat. Dat creëert bestuurlijke rust en ruimte voor lange termijnbeleid. “Eensgezind het compromis zoeken, is de stabiele factor in dit sociaaldemocratisch denken.” 3. De issues die ertoe doen Waar Nederland worstelt met ‘het klimaat- en stikstofdossier’, werkt Denemarken vanuit milieukwaliteit, natuurkwaliteit én landbouwperspectief. Martin: “Beoordeel de natuur op basis van wat je ziet dat goed en fout gaat, en help de natuur met passend en zinvol maatwerk.” Geen generiek wettelijk kader met een wiskundig model, maar werkbare kaders met praktische ruimte voor verbetering. 4. De logistieke positie Nederland is ingericht op de import en export via Rotterdam en Schiphol, met een blik op de wereldeconomie. Denemarken produceert evenveel voedsel, met vier keer minder consumerende mensen, maar exporteert minder voedsel: 40% is van Deense bodem en biologisch. Die combinatie van schaal én verbondenheid met de eigen markt biedt perspectief. “Een rijkgeschakeerd landschap vormt de basis van de 6.000 agrarische ondernemers die ware landgoedbeheerders zijn. De landbouw of veehouderij is niet geconcentreerd, maar veel meer verspreid. Terwijl het aantal varkens gelijk is aan dat in Nederland, zie je geen concentraties van varkens. Nederland is meer gespecialiseerd en uniform, 50.000 boeren op dezelfde hoeveelheid agrarische grond als de 6000 Deense boeren tot hun beschikking hebben.” 5. De institutionele organisatiegraad In Denemarken bestaat er nog één krachtige sectororganisatie (voor de landbouw én de rest van het voedselsysteem) met een speciale minister voor de groene transitie die prominent lid is van het kernkabinet. Ook de ngo’s zijn sterk verenigd. In Nederland is dat allemaal erg versnipperd geraakt en dat belemmert de slagkracht. Samenwerking in het groen, mét doorzettingsmacht, blijkt cruciaal voor resultaat. Dan kan je voortgang boeken op basis van leren door doen, met vertrouwen naar een toekomst voor landbouw én natuur. Van frustratie naar vertrouwen Wat Martin raakt, is de daadkracht die hij in Denemarken ervaart – en de frustratie over de impasse in Nederland. “We blijven hier hangen in regels, terwijl we weten dat het anders kan. Niet meehuilen over wat niet meer mag, maar ondernemers ondersteunen in maatwerk met wat wél kan.” Imagro deelt die overtuiging. Of het nu gaat om gebiedsgericht werken, verdienmodellen voor morgen of het bouwen aan ketens die kloppen: wij geloven als optimistische aanjagers in het gesprek, de verbinding en het gezamenlijke eigenaarschap Wat vraagt dat van ons? De oproep van Martin is helder: Wees zuinig op wat er wél is. Koester het landschap, cultuur en biodiversiteit wat er is. Stel doelen, geen regels. En werk daar samen naartoe. Werk regionaal, met nationale rugdekking. Innovatie is aldoende leren. Meten is weten. Gebruik kennis als motor voor vooruitgang. Bij Imagro en Delphy nemen we die lessen ter harte. Niet door het Deense model één-op-één over te nemen, maar door te doen wat in Nederland nodig is: kiezen voor Richting, Ruimte én Realisme. Samen met ondernemers, ketenpartners en kennisinstellingen. Want de toekomst begint hier. En nu.

Nieuwe reacties

Landbouworganisaties willen stop op herziening Natura 2000-doelen

Zes landbouworganisaties – Agractie Nederland, NAV, NMV, NVP, POV en VVK – hebben gezamenlijk bezwaar aangetekend tegen het lopende proces om te komen tot vernieuwde landelijke doelen voor Natura 2000-gebieden. In een gezamenlijke verklaring stellen zij dat zij zich overvallen voelen door het traject en roepen zij op tot onmiddellijke stopzetting ervan. Volgens de organisaties blijkt uit de gebruikte terminologie (“vernieuwde doelen”) en bijbehorende rapporten dat het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) en andere betrokken partijen opnieuw inzetten op het aanscherpen van natuurdoelstellingen, met nadelige gevolgen voor de agrarische sector. Pleidooi voor gebiedsgerichte aanpak De organisaties willen dat de verantwoordelijkheid voor het concretiseren van natuurdoelen wordt overgedragen aan de provincies. Zij pleiten voor een gebiedsgerichte benadering, waarin ook agrariërs en hun belangenorganisaties worden betrokken. De voorkeur gaat uit naar een zogeheten 'bottom-up' aanpak, waarbij doelstellingen worden vastgesteld in het kader van gebiedsprocessen, met ruimte voor inspraak. De brief verwijst naar de Natuurdoelanalyse (NDA) uit 2023 en 2024, waarin volgens de organisaties in vrijwel alle gevallen wordt geconcludeerd dat de natuurdoelen niet gehaald worden. Dit in tegenstelling tot de conclusies uit de PAS-gebiedsbeoordelingen van 2017, waarin werd gesteld dat de doelstellingen op termijn haalbaar waren met herstelmaatregelen. Kritiek op toevoegen van habitats en soorten Hoewel de Ecologische Autoriteit kritiek uitte op de NDA’s, ging zij volgens de briefschrijvers wel mee in de conclusie dat de natuur in slechte staat verkeert, en dat stikstofdepositie – naast verdroging – de belangrijkste oorzaak is. De recente Greenpeace-uitspraak zou mede gebaseerd zijn op deze conclusies. De organisaties uiten verder kritiek op het toevoegen van habitats en soorten aan de Natura 2000-aanmelding, lang na de oorspronkelijke indiening bij de Europese Commissie in 2004. Volgens het ministerie is dit vereist op grond van de Vogel- en Habitatrichtlijn (VHR), maar de landbouwpartijen stellen dat sociaaleconomische overwegingen hierbij buiten beschouwing blijven. Onvrede over consultatie en referentiekaders De organisaties stellen vraagtekens bij de consultatieprocedure: landelijke doelen zouden kaderstellend zijn voor de gebiedsdoelen, maar bieden volgens de organisaties geen ruimte voor bezwaar of beroep. Tegelijkertijd zouden deze landelijke doelen wel bepalend zijn voor toekomstige beheerplannen, waarin wél juridische procedures mogelijk zijn. Dit maakt die procedures volgens hen inhoudsloos. Ook de gekozen referentieperiodes voor behoud- en hersteldoelen roepen vragen op. Volgens de organisaties is vaak onduidelijk wat de situatie in het referentiejaar (meestal 2004) precies was, en ontbreekt er voldoende informatie over de ecologische toestand in eerdere jaren. Bij hersteldoelen is volgens hen sprake van “modelmatige” aannames en onduidelijke uitgangspunten. Daarnaast uiten de organisaties hun zorg over mogelijke uitbreiding van het Natura 2000-gebied of het leefgebied van soorten, bijvoorbeeld via aankoop van landbouwgronden ten behoeve van de NNN (Natuurnetwerk Nederland) of de Bossenstrategie. Zij stellen dat dit haaks staat op eerdere kabinetsvoornemens om agrarisch areaal te beschermen tegen functieverandering. Stikstof en gewasbescherming In de achterliggende rapporten wordt volgens de brief bij stikstofgevoelige habitats en soorten telkens gesproken over overmatige stikstofdepositie. De organisaties vermoeden dat deze beweringen zijn gebaseerd op de eerder bekritiseerde NDA’s, waarin volgens hen sprake is van cirkelredeneringen. Zij steunen het voornemen van het ministerie om nieuwe NDA’s op te stellen. Ook het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen komt aan bod. De organisaties wijzen op mogelijke gevolgen van de actualisering van natuurdoelen voor plantaardige sectoren, met als voorbeeld een recente uitspraak over lelieteelt nabij een Natura 2000-gebied. De organisaties herhalen hun oproep om het huidige proces stop te zetten en de actualisatie van natuurdoelen over te laten aan provincies, via gebiedsprocessen met betrokkenheid van agrarische partijen. Zij geven aan op korte termijn in gesprek te willen met LVVN-staatssecretaris Rummenie.

Grasbaal

Foto's
299
Video's
69
Topics
60
Reacties
11.729
Stemmen
1.850
Volgers

Over mij

Woonplaats: Spanbroek
Leeftijd: 61jr
Laatst op Boeren.online: 11u geleden
Laatst op Prikkebord: 1u geleden
Laatst op TractorFan: 3d geleden

Westfriese bourgondiër met een agrarisch hart

Bedrijven

Ervaring

Ik heb ervaring met de volgende machines:

Merk / type Waardering